Dit is hoe je brein pijn vermijdt | Uitstelgedrag

Weet je wat grappig is? Terwijl ik deze blog wil schrijven, ben ik keihard bezig met uitstelgedrag. Er staan meerdere tabbladen open, mijn telefoon ligt op me en meerdere keren check ik of ik een berichtje heb. Nog even de thee opdrinken, nog even…

En dat uitstelgedrag kan leiden tot psychische en lichamelijke klachten. Helemaal niet efficiënt dus! Je krijgt stress, maar kunt zelfs depressief worden. En dat alleen maar omdat er teveel in je hoofd zit wat nog gedaan moet worden. Je stopt het weg, waardoor het groter wordt en voor je het weet zit je in een vicieuze cirkel. Maar als je ze aanpakt worden ze kleiner of verdwijnen de problemen zelfs.

Je brein vermijd pijn

Je hersenen krijgen een prikkel wanneer je gelijk resultaat ziet van wat je doet. Als een soort beloning. En daar zit precies het probleem, want bij heel veel dingen is dit resultaat niet gelijk zichtbaar. Daarnaast is het ook niet altijd leuk. Denk bijvoorbeeld aan sporten of een groot project.

Dat het niet leuk is doet pijn. En dat zorgt er niet alleen voor dat je dingen gaat uitstellen, maar ook dat je liever dingen gaat doen wat op dat moment wel leuk is. Of wat wel resultaat geeft, of allebei… Daardoor voel je je blijer en is het makkelijker deze aanpak te blijven gebruiken.

Eigenlijk houdt je brein je dus voor de gek, maar dit kan je zelf ook doen! Bijvoorbeeld door jezelf te belonen als je wél een lastige of minder leuke taak hebt gedaan.

Redenen om uit te stellen

En geloof me, elke dag is er wel weer een super goede reden te bedenken waarom je die vervelende taakjes zou uitstellen. Tenminste… Dat vinden we zelf vaak. Er is nu te weinig energie, concentratie, zin, morgen is er ook nog tijd…

Maar eigenlijk helpt het luisteren naar en verzinnen van al deze redenen ons niet verder. Af en toe er aan toe geven is niet erg, maar als je dit blijft doen wordt het een probleem. Ik bedoel, die deadline wordt niet verschoven. Vervolgens raak je gefrustreerd en kost het je alleen maar meer energie.

Naast deze redenen zijn er echter nog twee redenen om dingen uit te stellen. Bijvoorbeeld dat je een taak als ‘simpel’ inschat en dus makkelijk nog kunt uitstellen. Er gaat weinig tijd in zitten, denk je, en dus krijgt het geen prioriteit. Of faalangst. Als er succesverwachtingen aanhangen, zijn we eerder geneigd iets niet te doen. Hoe kleiner het vertrouwen dat een taak goed kan worden afgerond, hoe eerder we uitstellen.

Uitstelgedrag stoppen:

• Zeg dat het stemmetje in je hoofd, die vindt dat je kunt uitstellen, moet stoppen. Probeer alle redenen die je verzint om het niet te doen op te merken.

• Verdeel de taak in kleine stapjes, zo blijft het behapbaar en krijg je minder de neiging om uit te stellen. Je ziet immers na elke stap resultaat. Maak een actieplan!

• Vermeid afleidingen en leuke dingen die je in plaats van die vervelende taak kunt doen.

• Beloon jezelf na het uitvoeren van die taak die je wilde uitstellen. Dit kan alles zijn, als jij je er maar fijn door gaat voelen!

• Onderzoek waar het uitstelgedrag vandaan komt. Moet je teveel? Ben je bang dat je het niet kan of dat het saai is? Als je weet waarom je iets niet wilt doen, kan je het ook makkelijker aanpakken.

Wat zijn dingen die jij het liefst uitstelt?
Hoe ga jij daar mee om? Of waar beloon jij jezelf mee?